Nederland heeft in de afgelopen 40 jaar een zeer hoge m² per inwoner winkelruimte gerealiseerd. Deze ruimte is volledig uit de hand gelopen ondanks waarschuwende woorden van planologen. Vraag en aanbod is niet meer in overeenstemming. Met medewerking van projectontwikkelaars, gemeente en provinciale overheden is er een groot probleem gecreëerd en door de pandemie is dat nu in een versnelling gekomen. De binnenstad moet urgent gereorganiseerd worden naar een volledig nieuw concept. Niet de winkels zijn bepalend maar diensten en services zijn bepalend.

Dit heeft uiteraard invloed op de waarde van voormalig winkelvastgoed. Een andere bestemming leidt tot lagere huren c.q. lagere vastgoedwaarde. Vastgoedeigenaren moeten een fiscale incentive krijgen om het proces van andere bestemming voor het vastgoed te versnellen, zodat we in een beperkt aantal jaren weer een aantrekkelijke binnenstad krijgen.

Naar verwachting moet er ruim een miljoen huidige retail meters uit de markt gehaald worden naar een andere bestemming. De leegstand in sommige binnensteden loopt op tot 20% of meer. Overheden (gemeente en provincie ) moeten het winkelgebied beperken. Het gebied moet kleiner en compacter worden. Eigenaren zullen om een deel van de retail toch te behouden een substantiële huurverlaging moeten gaan toepassen tezamen met een actief beleid om het winkelgebied te beschermen en te promoten. Deze aanpak is onvoldoende om alle retail meters te behouden. Zoals gezegd ruim een miljoen meters moeten een nieuwe bestemming krijgen en dat is niet persé negatief. Het zal juist een nieuw leven in de binnenstad creëren.

Het nieuwe binnenstad concept 2025

In de 18e/19e eeuw bestond de binnenstad uit wonen, werken, service en winkelen. Dit is de basis van het nieuwe binnenstad concept. Wonen wordt weer belangrijk in de binnenstad, heeft een sociale functie én met een beetje creativiteit kunnen er 50.000 woningen in de binnenstad gerealiseerd worden!
Ambachten waren vroeger heel belangrijk in de binnenstad. Deze zijn vrijwel allemaal verdwenen. Kleermaker, schoenhersteller, goud- en zilversmid, fietsenmaker, meubelmaker etc., al deze beroepen zijn gewenst maar kunnen zich een binnenstadvestiging niet meer veroorloven. Maar ze brengen wél werk naar de binnenstad. We zijn helemaal het belang van service vergeten.

De burger moet in allerlei uithoeken van de stad op zoek naar service waar hij/zij behoefte aan heeft. De medische service, maar ook service van de gemeentelijke dienst, van de politie, van financiële diensten door het invullen van beschikbare meters in de binnenstad vergroot je gelijk de functie van de binnenstad. Zeker als er in de binnenstad weer meer mensen wonen. De horeca zal en kan een belangrijke servicerol vertegenwoordigen in de binnenstad. Maakt het aangenaam verpozen en rekt het bezoek tot laat in de avond.
Natuurlijk is er een winkelbehoefte maar dan op een compacter gebied met minimale leegstand. Winkels van groot tot klein in de binnenstad. Vasthouden aan de winkels in de periferie met grootschalige concepten zoals meubels en auto’s. Laten we ophouden met het maken van uitzonderingen voor de periferie. Wat mij betreft ligt hier een rol voor een betrouwbare overheid.

Dit is een serie over winkelcentra in Nederland.